Bir m?hacirin notları

Adətən olduğu kimi, ?st?ndən ?ox illər ke?əndən sonra, artıq Siyamək də həyatda olmayanda, kitab haqqında əks-sədalar gəlməyə başladı: “o kitab yaxşı kitab idi” deyənlər oldu. S?hbət bunda deyil. Bir şəxsiyyət kimi Siyaməki və yazmış olduğu əsəri mənim ???n qiymətli edən eyni zamanda onun ?z ideallarına sədaqəti idi. Biz ?z ideallarımızı uşaq yaşlarımızda oxuduğumuz kitablardan alırıq, onlarla yaşayırıq və həyat yollarının hansısa kilometrində, m?xtəlif səbəblər ?z?ndən bu y?kdən ?z?m?z? azad edirik, onları asanlıqla yarı yolda buraxırıq, Siyamək kimi insanlara rast gələndəsə həyatdakı ?lvi missiyamız yada d?ş?r, birdən cin vurmuş kimi ayılırıq, ey dadi-bidad deyirik, iradəmiz ?atarsa yenidən ?z?m?zdə g?c toplayıb yarıda buraxdığımız o yola davam edər, əks halda məişətin amansız girdabında məhv olub gedərik. Bu mənada Siyamək qurtarıcı insan idi, ?z həyatı və ?l?m?ylə g?cl? bir məsaj buraxaraq ideallarına sona qədər sadiq qalmanın m?mk?n olduğunu ?atdırırdı bizə. Siyaməkin ?zəlliyi də bunda idi, ?z ideallarına maksimum sadiq olmasında. Norve? Krallığında vətəndaşlıq almışdı, işi-g?c? vardı, maddi sıxıntısı yox idi, onun yerinə kim olsa həyatı maksimum qamarlamağa ?alışardı, ancaq o, yeri, g?y?, insanları sorğulamaqdan əl ?əkmirdi, ?z?n? deyil, ?z millətini deyil, b?t?n insanlığı d?ş?n?rd?, d?nyadakı ədalətsizlik onu narahat edirdi, israrla əbədi cavabsız suallara cavab axtarırdı. Yazmış olduğu “Norve? dəftəri – Bir m?hacirin notları” kitabının əsas məğzi də bundan ibarət idi: “Norve? cəmiyyətini quran b?y?k ideya insanları hardadır, uzun illər bu ?lkənin hər yerini dolaşdım, ancaq o d?ş?ncənin daşıyıcılarına rast gəlmədim.” Siyaməkin m?şahidəsinə g?rə Norve?lilər həftənin beş g?n?n? işləyən, bu g?nlər ərzində qazanmış olduqları pulları qalan iki g?ndə eyş-işrətə, əyləncəyə xərcləyən, əsla y?ksək ideallarla yaşamayan insanlar idi. ?z ifadəsilə desək “yarımoyanmış” bir millətin aydını olaraq bu məsələlər onu d?ş?nd?r?rd?. Quzey Azərbaycandan bir ?ox insanla əlaqəsi vardı, ilk dəfə Bakıya gələndə artıq bir kitabın m?əllifiydi. Buranın az-?ox d?ş?ncə sahibi saydığı adamlarıyla g?r?şm?ş, xəyalında qurmuş olduğu ideala uyğun insanları sanıram burada da tapmamışdı. 2012-ci ildə, intihar etdiyi g?n mən təsad?fən Ankaradaydım. Bəlkə də son g?nlərində biri-birimizə yaxın olan yerlərdən ke?mişik, fərqində olmamışıq. Siyaməki xatırlamağım səbəbsiz deyil. Ola bilər bu şanlı qardaşımız həyatda ideal insanlara rast gəlmədi, ancaq o ?z? bir ideal oldu. Bəzən belə də olur, insan ?l?m?ylə ?z?nə dəyər qazandırır, ?z?nə qıymaqla Siyamək ?mumən həyatın ədalətsizliyinə qarşı olduğunu, sona qədər bu ədalətsizliklə barışmadığını, b?t?v, b?l?nməz bir həyat yaşadığını s?but etdi. Bizim eyş-işrət d?şk?n?, pul hərisi, vəzifə, karyera, şan-ş?hrət maraqlısı yazar və şairlərimiz Siyaməkin işıqlı xatirəsilə m?qayisədə nə qədər miskin g?r?n?rlər? – bunu siz deyin. “Bir m?hacirin notları”nın təkrar-təkrar ?ap olunacağına, Siyaməkin bu yeganə ?vladının əbədi yaşayacağına inanıram. Siyaməkin adı tarixdən silinib gedə bilməz, getməməlidir… Rasim Qaraca.