Ədəbiyyat dərsliyi. 11-ci sinif

Əziz şagirdlər ! Siz artıq xeyli bədii əsərlə – əfsanə, nağıl, dastan, hekayə və s. ilə tanışsınız. Bu əsərlər insanın həyatı, onun arzu və d?ş?ncələri, hisləri, eləcə də, təbiət, heyvanlar, quşlar aləmi barədə təsəvv?rlərinizi daha da zənginləşdirib. Həmin əsərləri oxuduqca doğma vətənimiz haqqında, xalqımızın taleyi və mənəvi dəyərləri barədə məlumatınız genişlənib. Aşağı siniflərdə, həm?inin bədii əsərlərin oxusu, təhlili, qiymətləndirilməsi ilə bağlı bacarıqlara yiyələnmişsiniz. Siz bədii əsərləri m?xtəlif formalarda oxumağı ?yrənmişsiniz. Onların məzmununu yığcam, geniş və yaradıcı nağıl etməkdə ?ətinlik ?əkmirsiniz. Bu və ya digər əsərin janrını, m?vzusunu, ondakı başlıca fikri – ideyanı, qəhrəmanların xarakterində ki m?h?m cəhətləri, epitet, bənzətmə, m?baliğə, bədii sual kimi təsvir və ifadə vasitələrini m?stəqil m?əyyənləşdirmək bacarığına da yiyələnmişsiniz. M?xtəlif m?vzularda yığcam inşa, esse yazmaq da artıq sizin ???n ?ətin deyildir. Bu bacarıqlarınızı VII sinifdə daha da dərinləşdirəcək, bədii əsərin təhlili, ondakı m?h?m problemin aydınlaşdırılması və s. bağlı yeni bacarıqlara yiyələnəcəksiniz. Eləcə də yeni janrlar, bədii təsvir və ifadə vasitələri il tanış olacaq, onların dəyərləndirilməsi ?zrə zəruri bacarıqlar qazanacaqsınız. Bunun ???n əvvəlki siniflərdə olduğu kimi, bədii ədəbiyyatın m?h?m m?vzuları ?zrə yazılmış əsərləri oxuyacaq, araşdıracaq, onlara m?nasibət bildirəcəksiniz. Vətən, təbiət, xalqımıza xas olan mənəvi dəyərlər, yaşıdlarınızın həyatı, taleyi və s. m?vzularda olan bu əsərlər əvvəl ?yrəndiklərinizdən məzmunca fərqlənir. İndi digər sənətkarların həmin m?vzulara necə m?nasibət bəslədiklərini aydınlaşdıracaq, ?yrəndikləriniz barədə ?z fikir və m?lahizələrinizi bildirəcəksiniz. Səməd Vurğun, Mehdi H?seyn, Ənvər Məmmədxanlı, İlyas Əfəndiyev və digər q?drətli sənətkarların bədii fikir və d?ş?ncələri ilə tanış olacaq, onların həms?hbətinə ?evriləcəksiniz.

Tarixən qədim olan ədəbiyyatımızın m?xtəlif d?vrlərinə aid bədii n?munələrlə aşağı siniflərdə tanış olmuş, onların oxusu, məzmununun ?yrənilməsi, təhlili ilə bağlı bacarıqlara yiyələnmisiniz. Səkkizinci sinifdə isə ədəbiyyatımızın qədim d?vrlərdən başlayaraq inkişaf yolunu izləyəcəksiniz. Bu, xalqımızın m?xtəlif d?nəmlərdə həyatı, yaşayış tərzi, d?ş?ncəsi, qarşılaşdığı problemlər barədə aydın təsəvv?r qazanmağınıza imkan verəcəkdir. Bu sinifdə, həm?inin yeni ədəbi n?v və janrlarla tanış olacaq, məzmun və forma x?susiyyətlərinin aydınlaşdırılması, qiymətləndirilməsi ilə bağlı bacarıqlar qazanacaqsınız.

Əziz şagirdlər! Ədəbiyyatımızın tarixən qədim və zəngin olması barədə aşağı siniflərdə, x?susən səkkizinci sinifdə ətraflı məlumat ?yrəndiniz. Artıq bilirsiniz ki, tarixin ağır sınaqlarından ?ıxan, xalqımızın həyatını, taleyini, arzu və d?ş?ncəsini ləyaqətlə əks etdirən ədəbiyyatımız daim inkişafda olmuş və zənginləşmişdir. Bunu da bilməlisiniz ki, ictimai- siyasi quruluşların bir-birini əvəz etməsi, cəmiyyətdə baş verən dəyişikliklər ədəbiyyatımıza təsirsiz ?t?şməmiş, onda dərin iz buraxmışdır. Lakin b?t?n hallarda bədii ədəbiyyatın əsas təsvir obyekti olan insanın mənəvi aləmi, amalı, m?barizəsi diqqət mərkəzində qalmışdır. İnsanı hərtərəfli təsvir edən, ?yrənən ədəbiyyatın məqsədi onu mənəvi cəhətdən zənginləşdirmək və kamilləşdirməkdir. İnsanı təsvir edən ədəbiyyat həm də onun bağlı olduğu konkret tarixi şəraiti, m?hiti də əks etdirir. İnsanın qarşılaşdığı problemlər, sosialsiyasi həyatda baş verən ciddi dəyişikliklər və bunun insan taleyinə təsiri bədii ədəbiyyatda geniş əksini tapır. B?t?n bunlar ədəbiyyatın m?vzu dairəsinin məhdud olması anlamına gəlmir. Bədii ədəbiyyatın m?vzusu, təsvir obyekti ?oxdur. Təbiətə, heyvanlar aləminə və s. həsr olunmuş y?zlərlə g?zəl sənət n?munələri vardır. Lakin bu qəbildən əsərlərdə də insanın təsvir obyektinə m?nasibəti ?z ifadəsini tapmış olur. Buradan aydınlaşır ki, cəmiyyətdə, b?t?vl?kdə həyatda baş verən dəyişiklik, inkişaf ədəbiyyatda insanın xarakteri, taleyi, həyata baxışı əsasında əks etdirilir. G?r?nd?y? kimi, bədii ədəbiyyat m?rəkkəb, ?ətin bir vəzifəni yerinə yetirir. Uğur qazanmaq ???n o daim təzələnməli, yeni məzmun və forma axtarışında olmalı, zənginləşməlidir.

Bu sinifdə qədim və zəngin ədəbiyyatımızı tarixi-xronoloji ardıcıllıqla ?yrənəcəksiniz. Başqa s?zlə, araşdırma aparmaqla s?z sənətimizin m?xtəlif tarixi d?nəmlərdə inkişafı və g?rkəmli n?mayəndələrinin yaradıcılığı barədə yeni bilik və bacarıqlara yiyələnəcəksiniz. Araşdıracağınız problem və suallarla bağlı dərslikdə geniş məlumat verilməmişdir. Bu yığcam məlumatları hər m?vzu ?zrə g?stərilmiş mənbələrdən əldə etdiklərinizlə zənginləşdirəcək və tamamlayacaqsınız. Həmin mənbələrin sırasında g?stərilmiş elektron vəsait sizin ???n hazırlanmışdır. ?yrənəcəyiniz m?vzularla bağlı oradakı məlumatı mənimsəməyiniz digər mənbələrlə işinizi asanlaşdıracaqdır. Bu mənbələr Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə latın qrafikası ilə nəşr olunaraq ?lkəmizin b?t?n kitabxanalarına yayılmış kitablardan se?ilmişdir. Mənbə qismində g?stərilən kitabların dili aydın, məzmunu anlaşıqlı olduğu ???n onlardan istifadə edərkən ?ətinlik ?əkməyəcəksiniz. M?xtəlif mənbələrdəki məlumatları ?yrənmək, təhlil və m?qayisə etmək, ?mumiləşdirmə aparmaq m?stəqil d?ş?ncənizin dərinləşməsinə, bacarıqlarınızın inkişafına m?sbət təsir edəcəkdir. Vəsaitə X sinifdə ?yrənilən bədii əsərlər də daxil edilmişdir. Bu, vaxt itkisinin qarşısını alacaq, b?t?n bədii əsərləri bir mənbədən oxumağınıza imkan yaradacaqdır. Unutmayın ki, bədii əsərlərin hər birini hələ sinifdə ?yrənməyə başlamazdan əvvəl m?stəqil oxumalısınız. Klassik ədəbiyyatla bağlı l?ğətlər, şərh və izahlar oxuda k?məyinizə gələcəkdir.

Mirzə Ələkbər Sabir min illik ədəbiyyat tariximizin gеniş g?ylərini bəzəyən bənzərsiz sənət ulduzudur. Оnun “Hоphоpnamə”si başdan-ayağa z?lmə, ətalətə еtiraz, insan haqqına və hеysiyyətinə qarşı ?еvrilmiş hər şеyə ?syan və ittihamnamədir. Fitrətən milli və xəlqi şair оlan Sabir xalqın ictimai-sоsial və psixоlоji dərdlərini sоn dərəcə dəqiqliyi ilə və ?rək yanğısıyla dеyən, fəryadında g?lən, g?l?ş?ndə ağlayan vətəndaş sənətkardır. Q?drətli şair оxucusunu da b?t?n bu dərdlərin alоvuna b?r?məyi, оnu da ?z? qədər alоvlandırmağı bacarmışdır. Bəzən satiranı bеlə ?stələyən, ?rək par?alayan lirikasıyla Sabir bu g?n də m?asirdir. Sabir əsərlərinin tam k?lliyyatı оlan bu ikicildliyin birinci cildinə şairin 1906-1910-cu illərdə yazmış оlduğu satirik şеirlər tоplanmışdır. Cild xrоnоlоji prinsip əsasında hazırlanmışdır.

Mirzə Ələkbər Sabir min illik ədəbiyyat tariximizin gеniş g?ylərini bəzəyən bənzərsiz sənət ulduzudur. Оnun “Hоphоpnamə”si başdan-ayağa z?lmə, ətalətə еtiraz, insan haqqına və hеysiyyətinə qarşı ?еvrilmiş hər şеyə ?syan və ittihamnamədir. Fitrətən milli və xəlqi şair оlan Sabir xalqın ictimai-sоsial və psixоlоji dərdlərini sоn dərəcə dəqiqliyi ilə və ?rək yanğısıyla dеyən, fəryadında g?lən, g?l?ş?ndə ağlayan vətəndaş sənətkardır. Q?drətli şair оxucusunu da b?t?n bu dərdlərin alоvuna b?r?məyi, оnu da ?z? qədər alоvlandırmağı bacarmışdır. Bəzən satiranı bеlə ?stələyən, ?rək par?alayan lirikasıyla Sabir bu g?n də m?asirdir. Sabir əsərlərinin tam k?lliyyatı оlan bu ikicildliyin birinci cildinə şairin 1906-1910-cu illərdə yazmış оlduğu satirik şеirlər tоplanmışdır. Cild xrоnоlоji prinsip əsasında hazırlanmışdır.

„A gdy się zejdą, raz i drugi, kobieta z przeszłością, mężczyzna po przejściach…” Znacie to? Historia trudnej miłości, kt?ra pomimo wielu burz i zawirowań wciąż chce być pierwszą, jedyną i ostatnią. Jakby miała osiemnaście lat, nie czterdzieści. To pierwszy tom o bohaterki Jolanty Kryczuk, kt?ra nie ma łatwego życia: w morzu codzienności, przy boku nieczułego męża i wrogich teści?w zgubiła gdzieś siebie i swoje marzenia. Jako dorosłe dziecko alkoholika (DDA) przez wiele lat nie wiedziała, kim jest, potrafiła jedynie odgrywać rolę, kt?rej nauczyła się w dzieciństwie, jak marionetka wyreżyserowana przez dorosłych. Nigdy się nie buntowała, przekonana, że dojrzałość polega na odpowiedzialności i poświęceniu. Żyła w cieniu męża, pogodzona z losem. Aż do owej pamiętnej nocy, kiedy to przez przypadek usłyszała coś, co nie było przeznaczone dla jej uszu… Dalsze losy Jolanty Kryczuk w powieści «Szukając miłości».

Стикерпак Tian guan ci fu по мотивам аниме и манга Tian guan ci fu. Характеристики товара: Формат листа: 150х210 мм. Материал: бумага. Стикеры вырезаны по контуру.

Bu g?n Azərbaycan şairi, inqilab?ı-satirik, m?təfəkkir, ictimai xadim və m?əllim, Mirzə Ələkbər Sabirin anadan olmasının 160-cı il d?n?m?d?r. Mirzə Ələkbər Sabir ХХ əsr Azərbaycan ədəbiyyatının b?y?k simaları arasında fərqlənən g?rkəmli sənətkardır. O, həqiqi хalq şairi, yeni Azərbaycan şerinin yaradıcısıdır. Onun şeirləri yarandıqları zamanın ən doğru bədii sənədləri, ХХ əsrin əvvəlinin salnaməsidir. Əsrin nəfəsi ilə nəfəs alan şair ş?urları, vicdanları hərəkətə gətirən qələmiylə həyatın ictimai təzadlarını a?ıb g?stərən etirazlı, təəss?bkeş bir ədəbiyyatın g?zəl n?munələrini yaratmışdır. Vətəndaş şair yolunu insanlara məhəbbəti naminə se?miş Sabirin əsərləri insan ləyaqətini al?aldan hər bir şeyə qarşı m?barizədə ovхarlanmış silah idi və indi də ?z kəsərini itirməmişdir. Bədii d?ş?ncənin v?sət və dərinliyi, məhz satirada ifadə olunan ictimai amal və vicdanın ?lviliyi və b?llurluğu ilə Sabir b?t?nl?kdə milli poeziyanın simvoludur, vətəndaş tipinin, milli q?rur və bəşəri vicdan təcəss?m? olan sənət və sənətkar tipinin yeni təzah?r?, həqiqi davamıdır. Vaqif sadəliyi, Mirzə Cəlil demokratizmi, F?zuli psiхologizmi, Nizami epizmi – hamısı Sabirdə ?zvi vəhdət təşkil edir. B?y?k şairin b?t?n əsərlərini əhatə edən bu ikicildliyin ikinci cildində 1911-ci ildə yazdığı satirik şeirlərlə yanaşı, m?əllifin ictimai-siyasi və fəlsəfi lirikası, n?vhə və mərsiyələri, qəzəlləri, məktəb uşaqları ???n qələmə alınmış şərqi, mənzum hekayə və təmsilləri, tərc?mələri, hekayə və felyetonları, ədəbi-publisist məqalələri, m?хbir yazıları və məktubları toplanmışdır.