End?l?s Emevileri ve Emevi Halifeleri

Emeviler D?nemi, İslam tarihinde ?nemli bir yere sahiptir. Bu d?nemde İslam tarihinde ilk defa bir hanedan iktidarı kurulmuş, fetihler yaygınlaşmış, İslam coğrafyası alabildiğine genişlemiş, sanatta ve mimaride yeni tarzlar benimsenmiş, ?eşitli medeniyetlerle temas edilmiş ve en ?nemlisi de halife imajında ?ok ?nemli değişiklikler olmuştur. Emeviler’in daha halifelik unvanını elde ettiği ilk andan itibaren din? anlayışta, ?zellikle y?netim bi?iminde yeni uygulamalara gidildiği, b?ylece İslami d?ş?nce ?zerinde bu hanedan devletinin derin izler bıraktığı da bir ger?ektir. G?n?m?zde h?l? birer tartışma konusu olan bu izlerin mahiyetini anlamak, ancak Emevi halifelerinin hayatlarını, y?netim bi?imlerini ve d?nemlerinin siyasi-sosyal olaylarını doğru anlamakla m?mk?nd?r.

750 yılında Horasanlı Ebu M?slim ve Abdullah bin Ali’nin yardımları sayesinde Emevi Hanedanı’nın hilafetten el ?ektirilmesiyle Abbasiler, İslam ve d?nya tarihindeki yerlerini almışlardır. Hilafete ge?en ikinci hanedan olan Abbasiler, beş asırdan fazla İslam halifeliğini uhdelerinde bulundurmuşlar; bu beş asırda İslam d?nyasının b?y?k bir b?l?m?ne egemen olmuşlardır. Abbasiler, Emeviler'den ayrı bir siyaset g?derek Arap olmayanlara karşı hoşg?r?l? davranmışlar, b?ylece İslamiyetin yayılmasına b?y?k katkılarda bulunmuşlardır. Soyu Hz. Muhammed’in (s.a.v.) amcası Abbas'a dayanan hanedan, İslam sanat, k?lt?r, siyaset, d?ş?nce, edebiyat ve bilimine getirdiği yeniliklerle de tarihte kendilerine yer edinmişlerdir. Bu bakımdan, Orta ?ağ d?nyasında İslam medeniyetinin d?nya siyaset, k?lt?r ve uygarlığına nasıl bir katkıda bulunduğunu anlamak ve anlamlandırmak a?ısından Abbasiler’in tarihi ve Abbasi halifelerinin hayatı b?y?k bir ehemmiyet arz etmektedir.

İslam tarihinde g?r?len ?atışmaların merkezinde her zaman hilafet kurumu olmuştur. Mısır’da h?k?mran olan ve halifeliğin kendilerine ge?tiğini ilan eden F?tım?ler ise İslam d?nyasında b?y?k bir yankı uyandırarak hilafet merkezli ?atışmalara yeni bir boyut kazandırmışlardır. Eksantrik uygulama ve anlayışları ile tarihin en sıra dışı halife ailesi olan F?tım? Hanedanlığı d?neminde, t?rl? iktidar ?ekişmelerinin yanında -baba, oğlunu ?ld?rtm?ş; oğul vezirlerle iş birliği yaparak babasını ?ld?rm?ş; amca yeğenine iktidar i?in kılı? sallamış; yeğen amcaya ?l?m? reva g?rm?ş- El-Ezher’in kurulması, d?nyanın en b?y?k k?t?phanelerinin yaptırılması, Ebu Tahir el-Cennabi tarafından s?k?l?p ka?ırılan Hacer’?l Esved’in esas yerine yerleştirilmesi gibi gelişmeler de yaşanmıştır. Elinizdeki kitapta, F?tım?ler’in idari ve sosyal yapısı incelenmiş, F?tım? halifelerinin hayat hik?yeleri ve bunun yanı sıra hilafet kurumun doğuşundan kaldırılışına kadar ge?en s?rede gelişen olaylar belli bir sistematik i?inde anlatılmıştır.

Meml?k, Arap?ada “k?le” demektir. Em?rlerin muhafız birliklerine bağlı meml?kler, zamanla sahip oldukları meziyetler sayesinde hizmet ettikleri devletin y?netim kadrosunu ele ge?irmişlerdir. Mısır’daki meml?kler de b?yle bir gelişim i?erisinde gittik?e n?fuz alanlarını arttırarak Meml?k Devleti’ni kurmuşlardır. Kahire merkezli kurulan bu T?rk h?k?mdarlığı asker? bir aristokrasi devletidir. Meml?k Devleti, siyasi ?neminin yanı sıra başşehirleri Kahire’de halifelere yer verip h?rmet etmeleri, halifeliğin n?fuzundan faydalanmaları bakımından da İslam tarihinde m?him bir yere sahiptir. Bu a?ıdan halifeliği Osmanlı’dan ?nce b?nyelerinde barındıran Meml?kler’i ve Meml?k halifelerini doğru anlamak, g?n?m?ze kadar tartışılagelmiş hilafetin ?nemli bir d?nemini g?zler ?n?ne sermek bakımından tarih? bir ?neme sahiptir.

Şarap ve Tanrı’da Dionysos’un mitoloji tarihindeki ser?venini anlatan Kamil Sarhanlı, Aşk ve ?l?m’de Afrodit’in şehvetle, doğurganlıkla, aşkla ve ?l?mle şekillenen tarihini anlatıyor. Yunan mitolojisine hakim bir dilin, edebi kurmacayı ve tarihi birlikte kullandığı bu kitapta, tanrıların doğasını ve insan zihnindeki en temel endişe ve d?rt?lerin tarihi yolculuğunu bulacaksınız. Afrodit’le, şehvetin ve sadakatin sınır ihlallerini tadacak, babasıyla hesaplaşan oğulların g?? oyunlarını izleyecek ve insan hayatında başlangı?la bitişin, aşkla ?l?m?n nasıl da i? i?e olduğunu g?receksiniz. Bu, Afrodit’in aynası. “Kamil Sarhanlı, soluk soluğa okuduğumuz Şarap ve Tanrı’nın sisleri ?zerimizden dağılmadan, Aşk ve ?l?m’le bizi Afrodit’in aşkla dolu, yoğun bir sis k?tlesinin i?ine alıyor. Şiir i?inde şiir olur mu diyenlere, bal gibi olur dercesine yazılmış s?r?kleyici satırlarını bir nefeste okudum ve tekrar tekrar okuyacağım.” Do?. Dr. Veli K?se

Top ve t?fek g?r?lt?lerinin yeri g?ğ? inlettiği, silahların ?l?m sa?an kıyamet ateşleri kopardığı dehşetli yıllarda T?rk ordusu, kanını son damlasına kadar harcayarak yurdu m?dafaaya ?alışıyordu. Balkan Savaşı’nda alınan yenilgi ?zerine derin bir teess?re boğulan askerlere ve orduya derh?l m?dahale edilmesi fikriyle kaleme alınan, aynı zamanda Atat?rk’?n hem yakın hem de silah arkadaşı Nuri Conker’in orduda verdiği konferansların bir derlemesi olan "Zabit ve Kumandan" adlı eseri Mustafa Kemal’i ?yle etkiliyor ki bu kitaba karşılık olarak yazdığı Zabit ve Kumandan ile Hasbih?l’de hem arkadaşı Conker’e destek veriyor hem de ordu ile ilgili d?ş?ncelerini ortaya koyuyor. Birbirini tamamlayan ve pekiştiren iki eserde, iyi y?neticilik konusu işlenirken bununla birlikte ordunun yaşadığı başarısızlığın esas ??z?m yolu olarak kumanda aşamaları aktarılıyor. Başarıları t?m d?nya tarafından kabul edilen bu iki lidere g?re d?şmana karşı savunma yapılmamalı, doğrudan taarruza ge?ilmelidir. Zira d?şmana gerilen en g?zel siper, T?rk askerinin g?ğs?d?r. "Patlayan bir-iki d?şman mermisinden sonra, kendi toplarının seslerinden ?zerine atılmış bir taştan sakınır gibi sağa sola ka?an ve ?rken bir askerin yavaş yavaş atan y?reği, hızlı ?arpmaya başlar. Biraz sonra muharebeye başlandığı zaman bileklerinde t?feği tutacak g?? de kalmaz. Subayın bu anda g?revi, b?y?k ve ?nemlidir. Subay, ruhunu b?t?n erlerinin ruhuna gayet sağlam bir telgraf teliyle bağlamalıdır."

"Ferit Burak Aydar, tarihin en tartışmalı ve ?zerine en ?ok yorum yapılmış kitaplarından biri olan Hamlet'i, Shakespeare'in kendisine dair sis bulutunu bir kenara bırakarak bir edebiyat metni olarak ele alıyor. Farklı versiyonlarını karşılaştırdığı ve metnin bağlamına odaklandığı ?alışmasında hem tarihsel hem de politik ?r?nt?leri ilmek ilmek ??zerken Hamlet'in ger?ek edebi değerini ancak toplumsalın g?vdesinde kavrayabileceğimizi ileri s?r?yor. Hamlet'in Bağlanan Basireti ?zerine, ?zellikle iki ?ğeyi mercek altına alıyor: Bir kahraman olarak Hamlet'in «„s?r?nceme“»si ve Ophelia'nın erkek egemen toplum tarafından delirtilip ?lmesi. Ne var ki, bunu yaparken bir yandan da Hamlet'e «„??reklenmiş“» yorum end?strisine, metne kendi siyasi veyahut felsefi g?ndemini doğrulamak i?in uzananlara, okumayı kolaylaştırmak yerine suları bulandıranlara yine metnin i?inden satırlarla yanıt veriyor. B?ylelikle karakter olarak Hamlet'i putlaştıran eleştirmenlerin kalemlerinin g?lgesinde kalmış Ophelia'yı ?ok daha net ve ger?ek?i bir bi?imde g?rmemizi sağlıyor. Aydar'dan fikri yavaş yavaş yoğuran, benzetmelerin cazibesine kapılmayan, eleştirel olduğu kadar kışkırtıcı bir Hamlet ve Hamlet yorumları okuması…"

Yol (Tao) ve Erdem (Te) bundan tam 2.500 yıl ?nce Laozi (Yaşlı Bilge) adında ?inli bir d?ş?n?r tarafından yazılmış, 81 aforizmadan oluşan bir metindir. Tao ve Te olmak ?zere iki b?l?me ayrılan kitap, bir felsefi akım ve bir din olarak kabul edilen Taoculuğun (Taoizm) temel kaynağıdır. Taoculuğun dışında Budizm, Neo Konf??y?s??l?k ve ?zellikle son y?zyılda Batı’da ?eşitli felsefi ve dini ekollerde de derin etkiler bırakmıştır. Laozi’ye g?re insanın Yolunu bulmasının ve Erdemli yaşamasının tek yolu, doğanın bir par?ası olduğunu kabul etmesi, onunla m?cadele etmek yerine uyumlu yaşamasıyla m?mk?nd?r. ?zellikle arzularına ve hırslarına yenik d?şen insanların hi?bir zaman huzur bulamayacaklarını ve boşlukta kaybolacaklarını s?yler.