Bir Adım Geriden

?yk? d?nyamızın yeni isimlerinden Şebnem G?rler Oakman, yine sahici ve samimi hayat kesitleriyle ?ıkıyor karşımıza. İlk kitabı ile yaratmış olduğu evreni derinleştiriyor, her yaştan insanın i?inde kendini bulacağı sıcacık, tanıdık ?yk?lere imza atıyor. ?yk?ler birbirinden bağımsız okunabilseler de k?kleri birbirine bağlı. Kimi zaman ?ocukluktan g?n?m?ze doğru akarken kimi zaman yaşlılıktan geriye izler s?r?yorlar. ?oğu ?ocuk ve kadın olan kahramanları dupduru bir dille anlatan ?retken yazar, bu vesileyle bize ger?ek?i bir toplumsal portre de sunuyor. Ve tekrar tekrar okuma isteği uyandırıyor. “Neden sonra annem ağlamaktan şişmiş, kırmızı suratıyla ?ıkıyor odadan. Babam uzun s?re odada kalıyor. Sigara ?st?ne sigara, eve dolan duman g?zlerimi yakıyor. Mutfağa ka?ıp yere oturuyorum. Abim olanı biteni umursamadan poğa?aları iki lokmada mideye indiriyor, art arda beş poğa?a… Kırmızı suratlı anneme sarılıyor, ‘Eline sağlık anneciğim, ?ok g?zel olmuş mayalılar’ diyor bana nispet yapar gibi. Annem yeniden g?l?ms?yor, bu oğlan da olmasa… Bunları şimdi uyduruyor olabilirim. Pek?l? m?mk?nd?r. İnsan ?ocukluğuna dair anılara yeni bi?imler veriyormuş. Ger?eği eğip b?kmeyi seviyor bu bilin?altı denen meret! Yoksa nasıl katlanılır hayatın ağırlığına. Bize yapılanlara, başımıza gelenlere, kendi edip bulmalarımıza…

İkimiz de bir ?nceki asrın insanı olmakla, son insanlar olmakla bu aşka layık g?r?ld?k. Birbirimizle ?d?llendirildik, ?ağcıl oyuncaklardan uzak durduğumuz i?in. Sosyal medya denen ??pl?kte elimizi ayağımızı kirletmeyişimize hi? girmiyorum bile… Son insanlar. Konuşmak i?in yan yana gelen. Bir k?ğıt alıp vererek bilgiyi paylaşan, toprak ve taş ?zerinde, kendi ayakları ?st?nde buluşan. Bir ırmak kıyısındaydın ilk g?rd?ğ?mde seni. Bir ırmak kıyısına yakışıyordu duruşun. Karşıdaydın, benim ırmağımın kıyısında, tam karşımda. Suyun ?st?nde y?r?yen İsa gibi ge?tin benim yakama, ayakların ıslanmadan. Yere basmadan hi? ayakların. Bir semahta gibiydin, ?ark hareketini zihnim tamamlıyordu, b?y?k bir devran vardı y?r?y?ş?nde, kanın damardaki deveranını andırıyordu. Sen y?r?yordun, kan y?r?yordu yery?z?n?n kuruyan damarlarına, kalbimin aort damarına. Benim yakama ge?iyordun, yakamı ilk defa bırakıyordu yalnızlık. D?ş?yordu yakamdan bin bir ş?phe. Sıyırıyordum yakamı ?l?mc?l endişelerden.

"Masallarla dalga ge?en ve aklı fikri futbolda olan Mert, kendini tuhaf bir masal diyarının tam ortasında bulur, ?stelik tuhaf bir prensesle! Tuhaftan da tuhaf bir kehanetin başkahramanı olduğunu anlayınca ise ?ıldırır. Ucunda tuhaf bir kupa ma?ı olduğunu ?ğrenen Mert bu masala katlanır ve tuhaflıkların bitmediği bir maceraya atılır. Macera boyunca prensesle didişmekten de vazge?mez tabii. Ha, bir de Mert'i şok eden, takımın dillere destan bir kadrosu vardır ki sormayın gitsin! Lider olmanın, sorumluluk almanın, baskı altında karar vermenin ?nemiyle birlikte takım olmanın değerinin anlatıldığı iyilik ve k?t?l?ğ?n bu acayip karşılaşmasında kazanan kim acaba?"

"Gustave Flaubert'in 1838'de kaleme aldığı ilk romanı Bir Delinin Anıları, yazarın kendisinin de dahil olduğu burjuva toplumuna, onun sahte ilişkilerine eleştirel bir bakış, kimi zaman alaycı bir yergi. İmk?nsız fakat tutkulu platonik bir aşkın t?m yaraları, ibadet haline gelmiş bilin?li bir yalnızlığın t?m buhranları, hem fiziken hem de ruhen gelişmenin t?m ?alkantılarının i? i?e ge?tiği roman, otobiyografik ?zellikler de taşıyor. Klasik edebiyatın en etkili kalemlerinden biri olan Flaubert'in T?rk?ede ilk kez yayınlanan bu ilkgen?lik eseri, hem Madam Bovary'de zirve yapan yazınını hem de i? d?nyasını anlamak i?in mutlaka okunması gereken bir roman. «„A? g?zlerini kibirli, aciz insan evladı, a? g?zlerini toz zerresine tırmanmaya ?alışan zavallı karınca! ?zg?r olmakla, adını iyi koyduğunu, k?t? koyduğunu yapabilmekle ?v?n?yorsun. Biliyorsun başına geleceği ve istiyorsun ki bir an evvel kesilsin cezan, zira iyiden saydığın neyi yapmasını bilirsin ki sen? Talimatı kibirden almadan, ?ıkarını hesap etmeden tek bir hareket yaptın mı ?mr?nde?“»"

"Zeynep Uzunbay, rotasını şiirden hik?ye ve romana ?eviren bir kalem iş?isi. Acı Bir Kuş onun ilk kurgu eseri. Yazar bu kitapta kendisiyle, ?ocukluğuyla, ailesiyle, toplumla ve hayatla derin bir hesaplaşmaya giriyor. Romanın başkişisi Turna'nın '80 darbesini izleyen karanlık zamanlardaki gen?liğini, bir işkencehanede ?ağırdığı ışıklı ?ocukluk anları eşliğinde okuyoruz. G?ky?z? gibi bir şey ?ocukluk, hi?bir yere gitmiyor, diyen Cansever'in izleğinde Uzunbay, kendini tanımak isteyenin ?nce ?ocukluğunu tanıması gerektiğini hatırlatıyor. Bekliyoruz. Bizim zamanımız da şu herkesinkinden olsa ya! Bizim zamanımız canımıza okuyor. Bizim zamanımız ikiy?zl?! Kalleş! Biz polisin kom?nisti! Amiralin şeriat?ısı! Yoldaşımızın orospusu! Turna, T?rkiye haritasında bu kez. Dağlara zıplıyor, nehirlerden atlıyor. Kapıkule sınır kapısı!"

"Fransız edebiyatının sıradışı kalemi Henri Michaux, 30'lu yılların başlarında ger?ekleştirdiği uzak Asya yolculuğunu Asya'da Bir Barbar'da anlatıyor. «„İki hayal arasındaki ger?ek“» olarak adlandırdığı bu yolculuk sırasında, yaşamında ilk kez g?rd?ğ? topraklardan ve halklardan edindiği izlenimleri kendi ger?eklik s?zgecinden ge?irerek ?z?ms?yor. Bu halklar ile Batı Avrupa halklarının farkları ve Avrupalıların onların k?lt?rel pratiklerinden ?ğrenebilecekleri şeyleri iyi niyetli fakat uzlaşmaz bir bakış a?ısıyla, esprili bir dille anlatıyor. Bir başkasının yolculuğuymuş, bir başkasının keşifleriymiş gibi bir yandan kendisini yabancılaştırarak, bir yandan da Batılı perspektife yabancılaşarak tuttuğu bu yolculuk g?ncesinde hakim kanıyı alaşağı edip Batı'nın barbarlığını şiirselliği elden bırakmadan vurguluyor. Hindistan, Endonezya, ?in ve Japonya topraklarında kaleme aldığı bu g?ncenin direncine ve kişilikli tarzına bizzat yenik d?şen Michaux, okurları etkisi altına alacak metniyle ilk kez T?rk?ede…"

Amerika yazı?ısı Henri Miller “Cənnətdə bir iblis”əsərini 40-cı illərin əvvəllərində yazıb. Onun “B?y?k Sur və Hİronimus Boşun portağalları” adlı 3 hissədən ibarət kitabı nəşr edilir. Kitabın ???nc? hissəsi olan “İtirilmiş cənnət” daha sonra “Cənnətdə bir iblis” adı ilə ayrıca kitab şəklində nəşr olunur. Digər əsərlərinə m?nasibətdə fərqli bir ?slubda yazılmış “Cənnətdə bir iblis” insan xarakterinin təsvir edilməsi baxımından yazı?ının ən yaxşı əsəri hesab olunur.

Memduh Şevket Esendal, yaşamı boyunca yer tuttuğu ?nemli ve kıdemli mevkilere tezat oluşturacak tarzda hik?yeler kaleme almıştır. Kendine has ?slubu ve kelimeleriyle sıradan insanların sıradan ?yk?lerini yazmayı kendine misyon edinen Esendal, bu ?zelliğiyle her zaman halka yakın durmuştur. Mutlu Bir Son, Esendal’ın belli bir s?re okuyucuya ulaşamayan ?yk?lerini bir araya getirmesi bakımından ?nemli bir eserdir. İ?indeki bir?ok hik?ye, Esendal’ın ?zellikle aile temasını nasıl işlediğini a?ık?a g?stermektedir. Aile i?indeki sağlıklı veya sağlıksız ilişkiler, maddi zorluklar, evlilikteki hassas dengeler gibi t?rl? ailevi meselelerden dem vuran Esendal, bu hik?yelerde ?ekirdek aileye olan bakışını da yansıtmaktadır. "Sen ?alış, git o b?y?k yerlerde otur, yaşa; iste, isteyen adamın yapacağının ucu bucağı yoktur. Ben daha ?oğunu istemeyi bilmiyordum. Sen isterken hi?bir şeyi kendine b?y?k g?rme."