"Kut kelimesinin, Anadolu’da h?l? “ruh” manasında kullanıldığı vardır. Mesela kut kurdu denilir. Kut kelimesi hem isim hem sıfat gibi kullanılır. Kut Dağ, Kutlu Maral kelimelerinde, sıfat gibi istimal edilmiştir. Hokand, Kut Kent demektir. Kotasın kut uz demek olduğunu evvelce g?rm?şt?k. Bazen, kutun hangi ilahın kutsiyeti olduğu da g?sterilir. Oğuz dininde g?receğimiz ve?hile, hakana Tanrı Kutu yahut İdi Kut denilir. Demek ki hakandaki kutsiyet ve velayet-i amme, ona ilahi bir hak olarak, Tanrı tarafından verilmiştir. Şamanda tecelli eden kendi İye Kila’sının yahut amagatının kuvvetidir. Eski T?rklerde b?t?n hakan s?laleleri, neseplerini bir ilaha yahut toteme kadar ?ıkarırlardı. Sebebi, bu ilaha yahut toteme ait olan kuta v?ris olmaktır." Toplumsal sorunları a?ıklamak ve bu sorunlara ??z?mler getirmek iddiasıyla Batı’da gelişen bir bilim olarak sosyolojiye, o d?nem t?rl? sorunlarla karşı karşıya kalan Osmanlı Devleti i?erisindeki problemlere ??z?m arayışı i?inde olan aydınların rağbet g?stermesi ka?ınılmaz bir durumdu. Bu aydınların başında gelen Ziya G?kalp, T?rkiye’de sosyolojiyi -o zamanki adıyla i?timaiyat- kurmuş, Comte-Durkheim ?izgisinde kalarak pozitivist sosyolojinin temsilcisi olmuş bir m?tefekkir idi. G?kalp, bu ??z?m arayışı i?inde, T?rk toplumunun kendine ?zg? ahlaki ve k?lt?rel değerleriyle, Batı’dan aldığı bazı değerleri kaynaştırarak bir senteze ulaşma ?abasına girdi. D?ş?ncesinin temelinde, “T?rkleşmek, İslamlaşmak, muasırlaşmak” gayesi yatıyordu. G?kalp, bu gaye uğruna konferanslar vermiş, değişik edeb? t?rlerde eserler kaleme almış, farklı gazetelerde bir?ok konuda makaleler yazmış, ilm? araştırmalar yapmış, T?rkiye’de bilimin gelişmesi i?in b?y?k bir gayret sarf etmiştir. Mill? edebiyatın kurulması ve gelişmesinde de ?nemli bir rol oynayan, siyasi ve toplumsal konularda sayısız makale kaleme alan, bir d?nem Diyarbakır milletvekilliği yapmış Ziya G?kalp’ın sosyoloji anlayışı, T?rkiye’de 1940’lara kadar, neredeyse tek egemen sosyoloji ekol? olmuştu. G?kalp benimsediği sosyoloji anlayışı ile T?rk tarihi, mill? edebiyat, şiir, roman, bilim, felsefe, i?timai hayat, toplumsal yapının bilimsel y?ntemlerle incelenmesi, iş b?l?m? gibi konulara eğilmiş ve g?r?şleri ile T?rk sosyal biliminde ve edebiyatında bug?nlere kadar etkisini g?stermiştir.
Нажми для увеличения фото
